Produkcja energii elektrycznej w Polsce od lat opiera się głównie na paliwach kopalnych, choć struktura źródeł sukcesywnie się zmienia. Coraz większą rolę odgrywają odnawialne źródła energii (OZE), ale nadal dominują elektrownie węglowe i gazowe. Zrozumienie, z czego w Polsce produkuje się prąd, ma kluczowe znaczenie dla każdego, kto śledzi ceny energii i planuje inwestycje w firmie.
Miks energetyczny w Polsce – aktualna struktura
Na koniec I półrocza 2025 roku udział poszczególnych źródeł energii w polskim miksie wygląda następująco:
- Węgiel kamienny: ok. 34%
- Węgiel brunatny: ok. 22%
- Gaz ziemny: ok. 16%
- OZE ogółem: ok. 26%, w tym:
- fotowoltaika: 11%
- wiatr: 9%
- biomasa, biogaz: 4%
- hydroenergetyka: 2%
Mimo spadku udziału węgla, Polska nadal pozostaje jednym z najbardziej uzależnionych od paliw kopalnych krajów UE.
Jakie elektrownie dominują w Polsce?
Elektrownie węglowe
To największe źródło prądu w Polsce. Do największych elektrowni należą:
- Elektrownia Bełchatów (węgiel brunatny),
- Elektrownia Kozienice,
- Elektrownia Opole,
- Elektrownia Turów.
Elektrownie gazowe
Coraz częściej budowane jako źródła uzupełniające – szybkie uruchamianie i regulacja mocy. Przykłady:
- Elektrownia Płock (PKN Orlen),
- Elektrociepłownia Żerań (Warszawa),
- nowe bloki gazowo-parowe w Dolnej Odrze.
Elektrownie fotowoltaiczne
Ogromny przyrost mocy zainstalowanej – ponad 18 GW w 2025 roku. Składają się głównie z mikroinstalacji i farm PV.
Elektrownie wiatrowe
Najwięcej mocy zainstalowano w północnej Polsce (Pomorze, Wielkopolska). Rozwija się także sektor offshore – morskie farmy wiatrowe na Bałtyku.
Elektrownie wodne
Stabilne, ale marginalne źródło – ograniczone zasobami naturalnymi.
Jak zmienia się struktura produkcji energii?
W ciągu ostatnich pięciu lat udział OZE w miksie energetycznym Polski wzrósł z około 15% do ponad 25%. Główne zmiany:
- szybki rozwój fotowoltaiki (głównie prosumenckiej),
- większe wykorzystanie biomasy w ciepłownictwie,
- spadek produkcji z węgla brunatnego.
W 2025 roku szczególnie widoczny jest wzrost udziału energii z fotowoltaiki w dni słoneczne – w południe PV pokrywają nawet 25–35% krajowego zapotrzebowania.
Czy Polska importuje energię?
Tak. Polska importuje energię elektryczną z Niemiec, Czech, Słowacji, Szwecji i Litwy, szczególnie wtedy, gdy krajowa produkcja jest niewystarczająca. Import staje się opłacalny, gdy cena na zagranicznych giełdach jest niższa niż koszt wytwarzania w kraju.
Jakie wyzwania stoją przed polską energetyką?
- Starzejące się elektrownie węglowe – wiele bloków zbliża się do końca eksploatacji.
- Transformacja energetyczna – konieczność odejścia od węgla zgodnie z polityką UE.
- Modernizacja sieci przesyłowych – niezbędna dla rozwoju OZE.
- Bezpieczeństwo energetyczne – zagrożenie przerwami w dostawach surowców (np. gazu).
Czy produkcja energii wpływa na jej cenę?
Tak – struktura miksu energetycznego ma bezpośredni wpływ na:
- koszt wytworzenia 1 MWh (tańsza energia z PV vs. droga z węgla),
- emisje CO₂ i koszt uprawnień ETS,
- ryzyko wystąpienia szczytowego zapotrzebowania i wzrostu cen na TGE.
Dlatego firmy, które analizują źródła energii w kraju, są w stanie lepiej przewidzieć zmiany cen i dostosować swoje strategie zakupowe.
Prąd w Polsce – wciąż oparty na węglu, ale przyszłość to OZE
Choć węgiel wciąż dominuje w polskiej energetyce, to zmiany są widoczne – rozwój fotowoltaiki i farm wiatrowych systematycznie zmniejsza udział paliw kopalnych. Dla odbiorców energii – szczególnie biznesowych – śledzenie kierunku zmian to nie tylko wiedza, ale realna szansa na optymalizację kosztów, inwestycje we własne źródła i bardziej przewidywalne rachunki za prąd.