Rosnące ceny energii elektrycznej i potrzeba uniezależnienia się od tradycyjnych dostawców sprawiają, że coraz więcej gospodarstw domowych i firm interesuje się rozwiązaniami opartymi na odnawialnych źródłach energii. Jednym z najczęściej wybieranych jest fotowoltaika, czyli technologia pozwalająca na pozyskiwanie energii elektrycznej ze słońca.
Jak działa instalacja fotowoltaiczna?
Podstawowym elementem systemu PV są panele fotowoltaiczne, które przekształcają promieniowanie słoneczne w energię elektryczną. Proces ten odbywa się w ogniwach krzemowych dzięki tzw. efektowi fotowoltaicznemu.
- Promienie słoneczne padają na panele, gdzie znajdują się warstwy półprzewodników (najczęściej krzemu).
- Dochodzi do wybicia elektronów, co generuje przepływ prądu stałego (DC).
- Inwerter (falownik) przekształca prąd stały w prąd zmienny (AC), czyli taki, który jest wykorzystywany w gniazdkach elektrycznych.
- Prąd zasila dom lub firmę, a nadmiar może być oddany do sieci lub magazynowany w akumulatorze.
Główne elementy instalacji PV
- Panele fotowoltaiczne – odpowiadają za produkcję energii z promieni słonecznych.
- Falownik (inwerter) – zamienia prąd stały w zmienny, monitoruje pracę instalacji.
- Licznik energii – mierzy ilość energii wyprodukowanej i zużytej.
- Okablowanie i zabezpieczenia – zapewniają bezpieczne działanie systemu.
- Magazyn energii (opcjonalnie) – przechowuje prąd na czas, gdy nie ma słońca.
Kiedy fotowoltaika działa najefektywniej?
Najlepsze warunki dla instalacji PV panują:
- w miesiącach od kwietnia do września,
- w godzinach od 10:00 do 16:00,
- gdy panele skierowane są na południe i nachylone pod kątem 30–40 stopni.
Nawet zimą panele mogą produkować energię – choć w mniejszych ilościach.
Czy fotowoltaika się opłaca?
W 2025 roku inwestycja w instalację PV nadal pozostaje opłacalna, zwłaszcza przy stale rosnących cenach prądu. Główne korzyści to:
- niższe rachunki za energię – oszczędności do 70–90% rocznie,
- szybki zwrot z inwestycji – średnio 5–8 lat,
- ochrona przed podwyżkami cen energii,
- wzrost wartości nieruchomości,
- możliwość uzyskania dotacji (np. Mój Prąd).
Dla kogo fotowoltaika to dobre rozwiązanie?
Technologia PV sprawdzi się:
- w domach jednorodzinnych z odpowiednim dachem lub gruntem,
- w firmach zużywających energię w ciągu dnia,
- w gospodarstwach rolnych,
- we wspólnotach mieszkaniowych i budynkach użyteczności publicznej.
Coraz częściej stosuje się również mniejsze instalacje na balkonach, tarasach lub wiatach samochodowych.
Co wpływa na opłacalność instalacji?
- koszt zakupu i montażu (obecnie od ok. 15 000 zł za 3 kWp),
- wysokość dotacji i ulg podatkowych,
- system rozliczeń (net-billing),
- kierunek i kąt nachylenia dachu,
- lokalizacja i nasłonecznienie.
Im większe zużycie prądu w ciągu dnia, tym szybszy zwrot z inwestycji.
Prąd ze słońca – czy to przyszłość energetyki?
W Polsce systemy fotowoltaiczne rozwijają się dynamicznie. Już ponad 1,5 miliona prosumentów korzysta z własnej energii słonecznej. W połączeniu z magazynami energii i systemami zarządzania, PV może stać się kluczowym elementem niezależności energetycznej – zarówno dla domów, jak i przedsiębiorstw.