W ostatnich miesiącach coraz częściej pojawia się pojęcie „prądu za darmo” w kontekście ustawy o zamrożeniu cen energii. Dla wielu przedsiębiorców brzmi to obiecująco, ale czy rzeczywiście można liczyć na darmową energię elektryczną? Wyjaśniamy, co zakłada ustawa, jakie są limity i kogo obejmują preferencyjne stawki.
Co to jest zamrożenie cen energii?
Rządowe programy ochrony odbiorców energii polegają na czasowym ustaleniu maksymalnych stawek za 1 kWh prądu. Dzięki temu firmy, które spełniają określone kryteria, mogą płacić niższe rachunki mimo wzrostu kosztów rynkowych.
W 2024 roku obowiązywał limit zużycia energii objęty preferencyjną stawką, a po jego przekroczeniu naliczane były ceny rynkowe. W 2025 roku planowane są kolejne rozwiązania – również z myślą o mikro-, małych i średnich firmach.
Czy firmy mogą mieć prąd „za darmo”?
W praktyce hasło „prąd za darmo” odnosi się do sytuacji, w której koszt 1 kWh jest zredukowany dzięki mechanizmom rekompensacyjnym, dotacjom lub zerowym stawkom VAT lub akcyzy. Jednak zupełnie darmowy prąd nie istnieje – zawsze ponosi się koszty dystrybucji, opłat stałych i podatków.
Część firm z branż strategicznych lub społecznie istotnych (np. placówki medyczne, instytucje edukacyjne) może być objęta dodatkowymi ulgami, ale nie oznacza to pełnego zwolnienia z opłat.
Kogo dotyczy ustawa o zamrożeniu cen energii?
Programy rządowe na 2024 i planowane rozwiązania na 2025 rok obejmują głównie:
- gospodarstwa domowe (limit 1500–3000 kWh rocznie),
- mikro-, małe i średnie firmy,
- jednostki samorządu terytorialnego,
- organizacje pozarządowe,
- podmioty użyteczności publicznej (np. szkoły, szpitale).
Dla firm limit zużycia objęty niższą stawką był ustalany indywidualnie. Po jego przekroczeniu naliczano standardową stawkę z umowy.
Czy będą nowe zasady w 2025 roku?
Rząd zapowiedział kontynuację mechanizmu wsparcia, jednak szczegóły zostaną ogłoszone w II połowie 2025 roku. Możliwe scenariusze:
- utrzymanie limitów zużycia objętych maksymalną ceną,
- wprowadzenie bonu energetycznego dla firm,
- częściowa liberalizacja rynku przy jednoczesnym wsparciu dla energochłonnych sektorów.
Firmy powinny śledzić komunikaty Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Urzędu Regulacji Energetyki (URE), aby na bieżąco reagować na zmiany.
Jak przedsiębiorca może skorzystać z ochrony?
Aby móc korzystać z niższych stawek za prąd, firma powinna:
- złożyć odpowiednie oświadczenie u sprzedawcy energii (w terminie!),
- sprawdzić, czy mieści się w kategorii MŚP,
- przeanalizować swój poziom zużycia i dostosować taryfę,
- rozważyć inwestycję w OZE (np. fotowoltaikę), aby obniżyć zużycie z sieci.
Co dalej z „prądem za darmo” dla firm?
Choć termin „prąd za darmo” jest mocno uproszczony, warto śledzić kolejne działania legislacyjne. Ustawa o zamrożeniu cen energii to narzędzie, które w 2024 roku realnie pomogło firmom ograniczyć wzrost kosztów. Wszystko wskazuje na to, że podobne mechanizmy będą kontynuowane także w 2025 roku – choć z modyfikacjami.